In de toespraak van president Rupiah Banda bij het openen van het parlementaire jaar op 18 september viel hij uit tegen mensen die het woord ‘corruptie’ gebruiken terwijl er geen bewijs is. In feite doelde hij daarmee op kritiek van buitenlandse donoren. Volgens Banda kan de regering ook niet zomaar de Zambiaanse wetgeving met betrekking tot corruptie veranderen als donoren dat willen. Het probleem van de corruptie en de buitenlandse reactie daarop is een van de centrale kwesties in de Zambiaanse politiek en daarbij is dan vooral de relatie van Banda met ex-president Chiluba van groot belang. Die kritiek van donoren gaat daarbij vooral over zaken van goed bestuur en met name hoe er wordt omgegaan met de rechtszaken tegen Chiluba over grootschalige diefstal in zijn tweede ambtsperiode. Zowel Banda als Chiluba zijn van mening, dat donoren zich op ongepaste manier in de Zambiaanse politiek mengen. Degenen die kritiek hebben op Banda of Chiluba, worden gezien als stromannen of marionetten van buitenlandse krachten. Op dit moment gaat het vooral over de geldigheid van Chiluba’s veroordeling door een gerechtshof in Londen. Dat was een civiele zaak, die bedoeld was om beslag te leggen op gestolen goed. Rechter Japhet Banda, die ondertussen overleden is, had dat vonnis in Zambia geldig verklaard. De zaak is zonder aanwijsbare reden opnieuw voor hetzelfde gerechtshof gebracht, maar nu heeft het Hooggerechtshof bij monde van rechter Evans Hamaundu het besluit ongedaan gemaakt. Volgens Hamaundu was er in het Zambiaanse recht geen reden te vinden om dat Londense besluit in Zambia geldig te verklaren. Het beroep had gebaseerd moeten zijn op civiel international recht en niet op Zambiaans recht. De feiten waarop het Londense vonnis was gebaseerd, werden niet aangevochten.
Chilua heeft in deze zaken de Law Association of Zambia (LAZ) betrokken met een klacht over Mutemba Nchito. Deze was officier van justitite bij de speciale “Task force” belast met het onderzoeken van de “plunderingen” in Chiluba’s tweede termijn. Chiluba vraagt LAZ disciplinaire maatregelen te nemen. Nchito heeft na zijn ontslag vanwege het opheffen van de “Task force” de motivering om in beroep te gaan tegen een eerdere vrijspraak van Chiluba en zijn vrienden in de Post gepubliceerd. Dat beroep is indertijd door de procureur generaal (Director of Public Prosecutions, DPP) tegen gehouden. Volgens Chiluba is het gedrag van Bchito onverenigbaar met de beroepsethiek van een jusrist.
In eerste instantie reageerde LAZ vijandig op deze aantijgingen. Stephen Lungu, de voorzitter van LAZ ging zo ver om Nchito te steunen: de procureur generaal had in beroep moeten gaan. Hij vroeg ook na het besluit over de ongeldigheid van het Engelse vonnis om een gesprek met de proucreur generaal. Maar Lungu kwam op zijn woorden terug, Hamaundu was inzake het Londense vonnis wel degelijk binnen het Zambiaanse recht gesproken. Bovenal stelde Lungu dat de procureur generaal onafhankelijk is en alleen aan de grondwet verantwoording schuldig is. Hij weigerde ook in te gaan op de suggestie van de mensenrechtenorganisatie FODEP aan LAZ om zich scherper uit te laten over Chiluba’s verzoek om diens politieke onschendbaarheid te herstellen. Chiluba had zich daarmee tot de LAZ gekeerd, nadat hij niks gehoord had op een verzoek aan het parlement. Lungu reageerde daarop met te zeggen dat de immuniteit door het parlement was opgeheven en dat herstel van die onschendbaarheid ook daar vandaan moet komen
(Lusakatimes 15,16/8/10; Maravi 4/9/10; P 17/9;15,20/10;/10; ZDM 4/9/10; Zambian Chronicle 31/8/10)